7 nguyên tắc hợp tác: Các cách cải thiện hợp tác hiệu quả thông qua vai trò PDVNNKH

4LVPT

Nguyên tắc 1: Giao tiếp
Gồm có: Thân thiện, lắng nghe, rõ rang; trung thực; cung cấp và điều phối thông tin
Ví dụ:
• PDVNNKH phải đảm bảo rằng các ký hiệu của mình là rõ ràng khi làm ký hiệu cho HDVTĐ. Nếu HDVTĐ không hiểu ký hiệu, PDVNNKH cần kiên nhẫn làm lại ký hiệu đó.
• Nếu HDVTĐ hoặc thành viên gia đình hỏi PDVNNKH có phải đã dịch một nội dung theo cách nào đó (mà PDVNNKH đã hiểu sai), PDVNNKH cần thành thật và nhận rằng mình đã hiểu nhầm và điều chỉnh lại lỗi dịch đó. Ví dụ nếu HDVTĐ ký hiệu gì đó mà PDVNNKH dịch sai, PDVNNKH cần thông tin cho cả HDVTĐ và thành viên gia đình rằng mình đã hiểu nhầm và chỉnh lại phần dịch sai, hoặc báo cho HDVTĐ để người này có thể sửa lại thông tin cho đúng.
• Nếu thành viên gia đình nói gì đó với PDVNNKH mà không phải với HDVTĐ, PDVNNKH cần thông tin cho HDVTĐ biết (vào thời điểm thích hợp chứ không cắt ngang phần trình bày của HDVTĐ)

Nguyên tắc 2: Trình độ chuyên môn
Gồm có: Tiếp tục tham gia đào tạo về công việc đang làm; tiếp tục học hỏi; đặt ra các mục tiêu cao.
Ví dụ:
• PDVNNKH cần nỗ lực nâng cao kiến thức của mình về công việc nhóm HTGĐ. Điều này bao gồm việc đọc tất cả các tài kiệu tập huấn chính, nghiên cứu kỹ và ôn lại theo định kỳ, và tìm hiểu thêm thông tin bổ trợ.
• PDVNNKH cũng cần tham gia vào việc tự đánh giá bản thân, và cùng đánh giá với HDVTĐ mình làm việc cùng
• PDVNNKH cũng có thể trao đổi với các giám sát viên và các PDVNNKH nhiều kinh nghiệm hơn và đề nghị họ nhận xét về công việc của mình (ví dụ sử dụng các đoạn video ghi lại các buổi dạy của nhóm HTGĐ).

Nguyên tắc 3: Tôn trọng
Gồm có: Tôn trọng các niềm tin khác nhau; khẳng định điểm mạnh, cư xử tôn trọng với trẻ và gia đình trẻ Điếc
Ví dụ:
• Mọi người thường có cách nhìn nhận rất khác nhau về cùng một vấn đề. HDVTĐ và PDVNNKH cần tôn trọng quan điểm của nhau cho dù là những người có trải nghiệm cuộc sống khác nhau, những người khác nhau về văn hoá Điếc và văn hoá nghe nói, và những người đã được đào tạo đặc biệt về công việc nhóm HTGĐ.
• Cả HDVTĐ và PDVNNKH đều cần tôn trọng sự khác biệt về quan điểm mà họ quan sát thấy ở gia đình. Hãy đưa ra các quan điểm thay thế chứ không chỉ trích hay lên án cách nhìn nhận của thành viên gia đình. Ví dụ, nếu một thành viên gia đình nói “tôi thấy thất vọng vì con tôi Điếc”, khi đó HDVTĐ và/hoặc PDVNNKH có thể động viên bằng cách nói “vâng, tôi hiểu, rất nhiều phụ huynh cũng cảm thấy như vậy”, sau đó họ có thể nói thêm: “Thường thì khi cha mẹ nâng cao khả năng giao tiếp với con, bắt đầu thấy tự tin và hiểu hơn về các khả năng của người Điếc, khi đó cha mẹ sẽ không còn buồn nữa. Anh/chị sẽ sớm cảm thấy như vậy thôi”. Như vậy sẽ giúp cho phụ huynh cảm thấy được hỗ trợ và hy vọng, mà không cần phải thay đổi quan điểm của họ hay ép buộc họ. Cách tương tác như vậy với gia đình sẽ tôn trọng niềm tin và cảm xúc của họ.

Nguyên tắc 4: Cam kết
Bao gồm: Nhạy bén với các nhu cầu về tình cảm; Luôn có mặt và sẵn sàng; Nỗ lực vượt qua mong đợi.
Ví dụ:
• Ví dụ trên đây (Nguyên tắc 3, VD 2) cũng là một ví dụ phù hợp trong việc nhạy bén với các nhu cầu cảm xúc. Các thành viên nhóm HTGĐ cần nhạy bén với các nhu cầu cảm xúc khi họ thấy được các mối quan tâm, băn khoăn lo lắng của gia đình trong quá trình buổi dạy. PDVNNKH nhận thấy sự băn khoăn của gia đình khi thấy phụ huynh không tham gia buổi học; quyết định kéo phụ huynh vào tham gia thông qua vai trò hỗ trợ giao tiếp, PDVNNKH đến gần phụ huynh và nói chuyện một cách khích lệ, mô tả về những gì con họ đang làm và khen ngợi khả năng của bé. PDVNNKH không thúc giục phụ huynh tham gia mà chỉ ở bên cạnh và cố gắng hướng sự chú ý của phụ huynh vào bài học bằng cách chia sẻ sự thích thú của chính bản thân mình với các hoạt độngđang diễn ra.
• HDVTĐ và PDVNNKH nhạy bén với các nhu cầu tình cảm khi họ nói với nhau các thông tin mà gia đình đã chia sẻ với mỗi người. Khi cả hai thành viên nhóm HTGĐ cùng hiểu được cảm xúc và mối quan tâm của gia đình, họ sẽ có thể đáp ứng một cách hiệu quả hơn trong các tương tác với gia đình.
• Bằng cách lắng nghe, thấu hiểu các cảm xúc của gia đình, có thái độ tích cực và khích lệ, Nhóm HTGĐ cho thấy họ luôn luôn có mặt và luôn sẵn sàng để lắng nghe gia đình, không phán xét họ mà hiểu vì sao họ có các cảm xúc như vậy, và đưa ra các lựa chọn thay thế.
• Tất cả các ví dụ trên đều là cách để phấn đấu “vượt trên mong đợi” trong vai trò của nhóm HTGĐ. Cung cấp thêm thông tin về sự phát triển của trẻ, về hỗ trợ của gia đình đối với việc học của trẻ, và các chiến thuật giao tiếp là những cách khác để “vượt lên trên mong đợi”

Nguyên tắc 5: Bình đẳng
Bao gồm: Chia sẻ quyền, thúc đẩy việc tạo quyền; Đưa ra các lựa chọn
Ví dụ:
• HDVTĐ và PDVNNKH không phải là những người duy nhất có kiến thức đặc biệt trong nhóm HTGĐ. Thành viên gia đình cũng có những kiến thức đặc biệt của mình, nhất là về con của họ, và cách mà họ muốn nuôi dạy con mình. Điều quan trọng là Nhóm HTGĐ nhận ra được các kiến thức của gia đình và cách họ đã tự tìm ra để giao tiếp với con trước khi tham gia nhóm HTGĐ. Khi biết được kiến thức và cách giao tiếp của gia đình, HDVTĐ có thể giúp họ tiếp tục phát huy các kỹ năng này và nâng cao hiệu quả của chúng. PDVNNKH cũng có thể dịch một cách chính xác nhất phần trình bày của HDVTĐ về các thế mạnh của gia đình. Khi biết rằng gia đình trẻ Điếc thường không tự tin với cách giao tiếp với con của mình, hoặc nghi ngờ về cách nuôi dạy con của mình, nhóm HTGĐ cần tận dụng mọi cơ hội để nhận xét rằng gia đình đang rất tiến bộ.
• HDVTĐ và PDVNNKH nên hỏi và xác định chắc chắn các mục tiêu của gia đình đặt ra cho con mình. Khi biết các mục tiêu này, nhóm HTGĐ có thể củng cố mối quan tâm của phụ huynh, đưa ra các lựa chọn thay thế, và đề xuất các ý tưởng và/hoặc các nguồn lực để vận động ủng hộ cho trẻ.

Nguyên tắc 6: Vận động/ Ủng hộ
Bao gồm: Phòng tránh các vấn đề, về lương tâm; Luôn để ý các cơ hội để vận động/ủng hộ; Xác định và ghi chép lại về các vấn đề khó khăn; Tạo đồng minh, tạo các tình huống hai bên cùng có lợi.
Ví dụ:
• Khi các thành viên nhóm HTGĐ nắm được quan điểm của gia đình về hoạt động nhóm HTGĐ, nhất là sự khác nhau trong quan điểm giữa các thành viên gia đình, HDVTĐ có thể dự đoán trước khi nào thì cần cung cấp các thông tin nhất định trước một hoạt động, và PDVNNKH có thể được chuẩn bị sẵn để dịch phần thông tin quan trọng này. Ví dụ, nếu một phụ huynh có xu hướng phàn nàn mỗi khi HDVTĐ tiến hành kể chuyện bằng NNKH VN, khi đó mỗi lần chuẩn bị kể chuyện HDVTĐ có thể giải thích về mục đích của hoạt động này và nó liên quan thế nào tới 4 lĩnh vực phát triển hoặc tới các mục tiêu học tập cụ thể. Điều này có thể giúp xoá bỏ mối băn khoăn của phụ huynh và lôi cuốn họ tham gia tích cực hơn vào phần hoạt động này của buổi dạy.
• HDVTĐ và PDVNNKH có nhiều cơ hội để vận động/ủng hộ. HDVTĐ vận động cho việc học tập của trẻ khi họ khuyến khích sự tham gia thường xuyên của phụ huynh trong các buổi dạy và khuyến khích phụ huynh sử dụng và thực hành NNKHVN trong sinh hoạt hàng ngày. Họ cũng vận động/ủng hộ cho quyền của trẻ em có được ngôn ngữ tự nhiên của mình khi họ chia sẻ về cấu trúc ngữ pháp NNKHVN và sự giống nhau và khác nhau so với tiếng Việt. HDVTĐ cũng vận động cho trẻ Điếc khi họ chia sẻ thông tin về các cơ sở giáo dục và các phương pháp giảng dạy hiệu quả nhất cho trẻ. HDVTĐ cũng vận động cho trẻ Điếc/gia đình khi đồng ý đi cùng với gia đình đến trao đổi với các cơ sở giáo dục về các mong muốn cũng như lựa chọn về mặt giáo dục, hoặc cung cấp các nguồn lực khác cho phụ huynh.
• Nhóm HTGĐ cần luôn lưu ý đến các vấn đề khó khăn trong môi trường của trẻ/gia đình, nhất là bất cứ điều gì can thiệp vào quá trình làm việc của nhóm HTGĐ. Thông tin này cần được trao đổi với cán bộ cán bộ giám sát và nhân viên vùng dự án IDEO và các cán bộ chuyên môn của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.
• Mục đích của tất cả công việc của nhóm HTGĐ là mang đến các hoạt động học tập tích cực cho cả gia đình. Mọi thành viên trong các hoạt động của nhóm HTGĐ cần ý thức được giá trị của mình – tạo ra tình huống có lợi cho nhóm HTGĐ và cho gia đình.

Nguyên tắc 7: Sự tin cậy

Bao gồm: Đáng tin cậy; Phán xét đúng đắn; Giữ bảo mật thông tin; Tin vào bản thân.
Ví dụ:
• Lòng tin được thiết lập giữa các thành viên nhóm HTGĐ, cán bộ dự án IDEO và các giám sát viên, và các thành viên gia đình trong rất nhiều mặt của hoạt động nhóm HTGĐ. Tôn trọng các thoả thuận với HDVTĐ và gia đình bằng cách: trao đổi với HDVTĐ và gia đình để lập kế hoạch cho các buổi dạy của nhóm HTGĐ, đến đúng giờ, và chuẩn bị cho tất cả các cuộc họp nhóm HTGĐ (họp trước và sau buổi dạy)
• Phán xét đúng đắn trong các hoạt động nhóm HTGĐ bằng cách luôn cố gắng có sự tham gia của tất cả mọi người trong các quá trình trao đổi thông tin. Hãy thể hiện rằng bạn cam kết việc mỗi người đều bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin và tạo lòng tin của mọi người ở bạn với tư cách là PDNNKH và là một người trung thực.
• Giữ bảo mật tất cả các thông tin liên quan đến nhóm HTGĐ, hãy cho HDVHTTĐ và gia đình thấy rằng bạn không chỉ đáng tin cậy mà bạn còn tôn trọng sự riêng tự và quyền tự quyết của họ trong việc chia sẻ thông tin với ai và khi nào.
• Tin vào chính bạn, và các nỗ lực của bạn để nâng cao kiến thức về công việc PDNNKH, bạn sẽ trung thực với trình độ kiến thức và kỹ năng của mình. Nghĩa là bạn sẽ không nói rằng mình hiểu người ta nói gì khi thực tế bạn không hiểu. Bạn sẽ trung thực và cam kết làm rõ những gì người ta đã nói/ký hiệu

Bảy nguyên tắc hợp tác, nguồn:
Gonzalez-Mena, Janet 2010 Strategies for Communicating and Working with Diverse Families. Second Edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson.